Bilgi kuramı ( epistemoloji ) bilginin kaynaği, ilkeleri, yöntemi ve çeşitli bilgi alanları hakkında açıklamalar yapan, kısaca bilgiyi çözümleyen, eleştiren bir felsefe dalıdır. Bilgi kuramının kurucularından Locke’a göre bilgi kuramı ” Bilginin kökenini, doğruluğunu ve sınırlarını, buna göre de inanç, kanı ve yargılarımızın derece ve temellerini araştırır. ” Dolayısıyla bilgi kuramının temel problemi varlığın doğru bilgisinin edinilip edinilemiyeceğidir. Düşünce tarihi süresince bilgini kaynağı, doğruluğu ve geçerliliği / değerliliğine ilişkin ortaya çıkan farklı görüşlere göre usculuk ( akılcılık ), deneycilik, gerçekçilik ( realizm ), idealizm, sezgicilik, eleştiricilik gibi değişik kuramlar ortaya çıkmıştır.
Felsefe kuramları kendi felsefeleri doğrultusunda doğru bilgi için bir ölçütü ( akıl, deney, fayda, olgu, sezgi ve fenomen gibi ) temel alırlar. Söz gelimi doğru bilginin kaynağını usçular us ( akıl ), deneyciler ( empiristler )deney, duyumcular ( sensüalistler ) duyum, gerçekçiler ( realistler ) akıl ve deney, sezgiciler ( entüisyonistler ) sezgi, idealistler yanlızca akıl ve sezgi olarak belirlerler. Bilginin değeri konusunda ise dogmacılarla şüpheciler ( septikler ), nesnelciledrle ( objektivistler ) öznelciler ( subjektivistler ) ve mutlakçılarla ( saltıkçılar ) rölativistler ( görececiler ) çatışırlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder